Wanneer patronen niet alleen van jou lijken te zijn

Soms loop je vast in gevoelens, patronen of situaties die je rationeel niet goed kunt verklaren.

Je doet je best.
Je begrijpt veel.
En toch lijkt iets zich te blijven herhalen.

Familieopstellingen maken zichtbaar dat we niet losstaan van onze familiegeschiedenis.
We zijn verbonden met onze ouders, grootouders en eerdere generaties — niet alleen via uiterlijk of genen,
maar ook via onzichtbare loyaliteiten en emotionele lijnen.

Wat niet gezien, erkend of gedragen werd, kan onbewust worden doorgegeven.

Niet omdat iemand iets verkeerd doet, maar omdat liefde en verbondenheid diep werken.

Wat een familieopstelling zichtbaar kan maken

In een familieopstelling wordt niet gezocht naar schuld of naar verklaringen.

We kijken naar verstrikkingen: plekken waar iemand — vaak onbewust — iets draagt dat niet van hem of haar is.

Dat kan zich tonen als:

• gevoelens die niet helemaal van jou lijken

• een sterke verantwoordelijkheid voor anderen

• moeite om je eigen plek in te nemen

• steeds opnieuw vastlopen in gelijkaardige situaties

• klachten of emoties die blijven terugkomen

Vaak gaat het om oude thema's zoals verlies, uitsluiting, scheiding, schuld of onverwerkt verdriet in het familiesysteem.

Wat niet werd aangekeken, verdwijnt niet —maar zoekt een weg om alsnog gezien te worden.

Hoe ik met familieopstellingen werk

In mijn werk gebruik ik familieopstellingen niet als techniek op zich, maar als een manier om te kijken.

Ik werk zelden met een opstelling op bestelling.

Een opstelling ontstaat wanneer voelbaar wordt dat iemand iets draagt wat niet (alleen) van hem of haar is, of wanneer iemand niet op de plek staat die werkelijk bij hem of haar hoort.

Dat kan zich tonen in terugkerende patronen, hardnekkige gevoelens of het gevoel steeds naast je eigen leven te staan.

Ik gebruik verschillende vormen, afhankelijk van wat zich aandient:

• opstellingen met representanten

• tafelopstellingen of vloerankers

• innerlijke of geleide opstellingen

• visualisatie

Altijd binnen wat veilig en draagbaar is.

Er hoeft niets uitgespeeld te worden.
Er wordt niets geforceerd.
Wat zich toont, is genoeg.

Vaak ontstaat er al beweging
door iets te zien en te erkennen —
zonder het te willen oplossen.

Niet alles wat raakt, is van jou

Soms komt iemand met een hulpvraag die op het eerste gezicht logisch lijkt, maar systemisch gezien niet klopt.

Bijvoorbeeld wanneer iemand diep lijdt onder het leven of de keuzes van een ander — een partner, een kind, een ouder — en die pijn wil oplossen via een opstelling.

Dan kijken we samen: wat raakt jou hierin, en wat hoort werkelijk bij de ander?

Een familieopstelling is geen manier om het leven van iemand anders recht te zetten.
Wel om te onderzoeken waar jij misschien te veel draagt, of op een plek bent gaan staan die niet de jouwe is.

Wanneer iemand weer op zijn eigen plek komt te staan — een beeld dat mooi wordt verwoord in de fonteinmetafoor van Els van Steijn — ontstaat er vaak rust, ook zonder dat anderen veranderen.

Getuigenis

Ik kwam in de praktijk omdat ik al jaren onrust voelde rond mijn volwassen dochters.

Wanneer ze alleen waren, of wanneer hun leven niet liep zoals ik hoopte, werd ik gespannen.
Ik piekerde veel en voelde me verantwoordelijk, alsof ik iets moest doen of oplossen.

Rationeel wist ik dat mijn dochters hun eigen leven leiden.
En toch bleef het gevoel knagen.
Alsof ik iets droeg
dat nooit echt tot rust kwam.

Tijdens een familieopstelling werd voelbaar dat deze onrust niet alleen over mijn dochters ging.
Gaandeweg werd duidelijk dat ik niet alleen verdriet droeg, maar ook angst en een diep gevoel van onveiligheid.

Die gevoelens hoorden bij de vrouwen vóór mij —mijn moeder, mijn oma, mijn overgrootmoeder.
Vrouwen die verlies hadden gekend, die hun partner waren kwijtgeraakt en zich alleen hadden moeten redden.

Zonder dat ik het besefte, had ik dit mee gedragen.

Toen dit gezien en gevoeld werd, mocht ik het verdriet, de angst en het gevoel van onveiligheid teruggeven
aan wie het werkelijk toebehoorde.

Niet om het weg te duwen, maar om het op de juiste plek te laten rusten.

En toen kwam er rust.

Niet omdat het leven van mijn dochters veranderde, maar omdat ik zelf weer op mijn plek kon gaan staan.

Sindsdien voel ik meer ontspanning.
Ik kan betrokken zijn
zonder mezelf te verliezen.
Liefhebben
zonder te dragen wat niet van mij is.

Over voorouders en bestaansrecht

In sommige opstellingen wordt voelbaar dat thema's niet alleen persoonlijk zijn, maar verbonden zijn met eerdere generaties.

Verlies, uitsluiting, oorlog, migratie, ongeboren kinderen of niet-erkende levens kunnen doorwerken, zonder dat iemand zich daar bewust van is.

In dat opzicht sluit mijn werk aan bij het voorouderlijk systemisch kijken zoals beschreven door Maarten Oversier.

Niet om het verleden te openen of te herbeleven, maar om te erkennen wat ooit geen plek kreeg, zodat het niet langer onbewust hoeft te worden meegedragen.

Voorbeeld - bestaansrecht

Ik kwam in de praktijk met het gevoel dat ik nooit helemaal op de voorgrond durfde te staan.

Alsof ik altijd wat terugnam, mezelf kleiner maakte, zonder goed te weten waarom.

Ik had daar al veel over nagedacht en geprobeerd het te begrijpen, maar het bleef aanvoelen als iets dat dieper zat. Ik wist al lang dat ik vernoemd was naar mijn zus die vóór mij overleden was. Dat gegeven kende ik. Maar ik had nooit echt stilgestaan bij wat dat voor mij betekend had.

Tijdens een familieopstelling werd voelbaar hoe deze naam, dit verlies en deze geschiedenis stil met mij waren meegegaan.

Niet als verklaring voor alles, maar als iets dat ik al die tijd had meegedragen zonder het te beseffen.

Het besef dat dit eerdere kind, mijn overleden zusje haar eigen plek had, en dat mijn leven hier een eigen begin mocht hebben, bracht verwondering — en opluchting.

Er viel iets van mij af.
Niet groots of emotioneel,
maar rustig en diep.

Niet omdat er iets werd weggenomen, maar omdat ik mijn plaats weer mocht innemen.

Sindsdien merk ik dat ik vaker ruimte inneem, minder automatisch terugga en mezelf minder hoef te bewijzen.

En soms is er gewoon dat eenvoudige gevoel:

ik mag hier zijn — als mezelf.

Loyaliteit, liefde en vrijheid

Binnen families bestaat een diepe loyaliteit.
Soms zo diep dat iemand onbewust het verdriet, de pijn of het lot van een ander probeert te dragen.

Niet uit zwakte, maar uit liefde.

Een opstelling kan zichtbaar maken waar je misschien te veel draagt, en waar je mag teruggeven wat niet van jou is.

Dat brengt vaak een diepe ontspanning. Alsof iets eindelijk mag rusten.

"Ik voelde: dit was niet van mij —
en ik mocht het eindelijk teruggeven."

Hoe dit samenhangt met de rest

Familieopstellingen staan nooit los van lichaam, emoties of bewustwording.

Ze ontstaan vaak wanneer:

• emotioneel werk vastloopt

• klachten blijven terugkomen

• er een gevoel is van: dit gaat dieper

Een verschuiving op systemisch niveau werkt vaak door:

• emotioneel

• energetisch

• lichamelijk

Wat dit jou kan brengen

Wanneer verstrikkingen zichtbaar worden en mogen loskomen, ervaren mensen vaak:

• meer rust en ontspanning

• het gevoel weer op hun eigen plek te staan

• minder innerlijke druk

• meer ruimte om hun eigen leven te leven

Niet perfect.
Wel vrijer.

Tot slot

Familieopstellingen nodigen uit tot respect.
Voor wat was.
Voor wie er was.
En voor jouw plek — hier en nu.

Niet om het verleden te veranderen,
maar om jezelf
terug te geven aan je eigen leven.